Snelle woagens, troage film

Sunt lesten jannewoarie draait de laankverwachte film Ferrari van producent en regisseur Michael Mann in de Nederlandse bioskopen. Dizze Amerikoanse biogroafische dramafilm, noar n script van Troy Kennedy Martin, gaait over n periode uut t leven van autofabrikant Enzo Ferrari, woarin t hom zoakelk en privé bepoald nait veur de wind gaait.

In de zummer van 1957 worstelt veurmoaleg autocoureur Enzo Ferrari mit perblemen. t Bedrief dat hai mit zien vraauw en zoakenpartner Laura opbaauwd het, zit financieel in nood. t Ontwikkeln van n nije racewoagen veur zien Formule 1-team het veul geld kost en der worden nait genog personenwoagens verkocht om dat terugge te verdainen. Zien problemoatische huwelek mit Laura het nog meer te lieden van t uut tied kommen van heur ainegste zeun Dino. Laura is permanent in raauw, mor het gain steun aan Enzo. Dij het meer aandacht veur zien minnoares Lina Lardi, woarmit e n boetenechtelke zeun het. Lina zet hom onder druk om Piero as wetteg kind te erkennen. Ondertied mout Enzo veuraal pebaaiern om n faillissement te veurkommen. Hai vestegt zien hoop op t winnen van de prestigieuze Mille Miglia lange-òfstandsrace, den zellen d’orders veur nije auto’s wel binnenstromen. Dij wedstried zel hom, nait veur t eerst in zien loopboan, twij kanten van d’autosport zain loaten.

Bie de titel Ferrari zol je hoast as vanzulf verwachten dat je n zuvere autofilm te zain kriegen, mor t is in eerste instantie bedould om n mement te belichten uut t leven van de man Ferrari. n Man woarveur auto’s en autosport den wel t belangriekste in zien leven leek te wezen. t Is lasteg om baaide aspekten in ain film te vatten, zunder dat t op twij gedachten hinken gaait. Doar is producent Michael Mann nait aan ontkommen. t Maark Ferrari is sikkom synoniem aan snelhaid, mor boeten d’autosportscènes zit der nait zoveul dynamiek in de film.

In de wiedere troaghaid van t verhoal kommen de personages nait genog tot heur recht. De film speult zoch òf over n periode van om en bie drij moand, n mementopnoame dij waaineg ruumte geft om Enzo Ferrari goud te karakteriseren. t Ligt vervast nait aan heufdrolspeuler Adam Driver zien acteerkunsten. Dij pebaaiert zoch goud in te leven, mor kin nait genog zain loaten van Ferrari zien veule gezichten, as ontraauwe echtgenoot, laifhebbende voader, meedogenloze teamboas en autoritaire febrieksdirekteur. t Komt aal in meer of minder moate veurbie, mor gain van dij kanten wordt daip uutwaarkt. Penélope Cruz geft de mainste emotionele loaden aan de film, in de rol van Laura Ferrari, dij verteerd wordt deur verdrait, woede en òfgunst. Ze het as zoakenpartner nog wat macht over Enzo, dij heur neudeg is om t bedrief draaiende te holden. In de scène dij Laura introduceert, komt Enzo smörgens thuus noadat e de nacht bie zien minnoares deurbrocht het. Laura, dij wait van zien ‘hoererij’, wil dat hai der veur t ontbijt weer is, mor Enzo het zoch nait aan d’òfsproak holden. Laura’s opgekropte woede komt zowel grappeg as dramoatisch tot n uutbarsten, as ze n pistool òfvuurt op de mure achter Enzo. Mit heur temperament liekt Penélope Cruz van Laura t mainst leventege personage te moaken. Doar tegenover is Adam Driver n wat òfstandelke Enzo, wat meschain toch n trevvende weergoave is: in t echte leven het Enzo Ferrari verschaaiden vrunden aan d’autosport verloren en (in de film) zochzulf en Laura wiesmoakt dat hai de dood van heur zeun veurkommen kon. Meugelk het e uut n soort zulfbeschaarmen zoch nait meer aan aander mìnsen hechten wild. Shailene Woodley is in de rol van minnoares Lina te goudwilleg. Lina wil dat Enzo veur heur kaist en heur zeun erkent, mor voert de druk bie Enzo nait recht op.

d’Aktie dij wél in de film te zain is, draait veurnoamelk om de roemruchte Mille Miglia-race. De beelden van historische racewoagens dij deur Italioanse steden en laandschoppen roazen, geven n beleven van snelhaid en binnen veur d’autolaifhebber n lust veur t oog. De camerashots aan boord van de woagens kieken in de gezichten en over de scholders van de coureurs en geven n indruk van hou ze de race zain en ervoaren. Autosport is nait zunder risiko’s en was zeker in de joaren 1950 levensgevoarlek. t ‘Heurde derbie’ dat coureurs om t leven kommen konden. d’Ongelukken dij in de film verbeeld worden, binnen wel wat grotesk in beeld brocht. Bie n testongeluk wordt de coureur uut zien auto slingerd. Dat kin nog wel realistisch wezen, want gordels haren ze nait om, mor hier komt vrij amateuristisch n pobbe deur t beeld vlaigen mit n auto achter zoch aan. De gevolgen van t, woargebeurde, dodelke race-ongeluk in de Mille Miglia (woarbie de coureur, zien bierieder en 9 toukiekers om t leven kommen binnen), haren wel minder gruwelk in beeld brocht worden kind. De kieker dij niks mit auto’s het, zel t verhoal van de race, mit de stried tussen Ferrari en t rivoaliserende Maserati, nait goud volgen kinnen. Veur de nait-kenner lieken d’auto’s al veul op nander en den binnen ze ook nog aalmoal rood. Je leren de Ferrari-rieders as personages ook nait kennen, woardeur je nait recht ‘veur Ferrari’ wezen kinnen.

Michael Mann zien films stoan bekend om heur realisme. Veur de racescènes kon gain gebruuk moakt worden van originele woagens, dij slim zeldzoam en doardeur veule miljounen weerd binnen. Doarom binnen mor laifst negen auto’s tot in de klaainste details noabaauwd. Ain bepoalde racewoagen, dij in t echt nait meer bestaait, mos aan d’haand van n schoalmodel, beeldmaterioal en wat lözze onderdailen, op woare grötte noabaauwd worden. De motorgeluden binnen zo levensecht meugelk pebaaierd noa te bootsen. De film is volledeg in Itoalië opnomen, in de steden en laandschoppen woar t verhoal zoch in t echt òfspeuld het. d’Haile aanklaiden oademt de sfeer van t Itoalië van ìnde joaren 1950. Der wordt gain Italioans proat, wat t authentieke gevuil meschain vergroot haar. Dat het vervast n commerciële keuze west om de film veur n groter pebliek interessant te moaken. Mor den haren ze t beter bie zuver Engels zunder zogenoamde accenten holden kind. Adam Driver zien accent klinkt gekunsteld, Penélope Cruz leunt as geboren Spoanse meer op heur aigen accent en Shelaine Woodley liekt t wel te pebaaiern, mor t al gaauwachteg weer op te geven.

In veul biogroafische films zitten (historische) fouten, dij mainsttied bewust moakt worden om t drama in t verhoal te vergroten. Ook Ferrari bevat n aantal van zukse fouten, mor dij kin je allenneg zain as je t woare verhoal waiten. In 1957 was der gain draaigend faillissement veur Ferrari. In de joaren 1960 is t bedrief wél verkocht, mor ook toun nait uut financiële nood. In de film wordt suggereerd dat Ferrari de twij overnoamekandidoaten tegen nander uutspeult om de pries op te drieven. Dat is wel gebeurd, mor speulde in dij zesteger joaren, en komt aan bod in n film dij auto(sport)laifhebbers veul meer aansprekt. Over Laura Ferrari is nait veul bekend, behaalve dat ze Enzo’s zoakenpartner was. Hou ze as personage is, is mainst d’aigen invullen dij Penélope Cruz deraan geft. Wat t privéleven van Enzo aangaait, binnen t verlais van zeun Dino en t bestoan van boetenechtelk kind Piero woar. Enzo zien ontraauw aan Laura was dus ook woar, mor dat hai n enorme rokkenjoager scheen te wezen en Lina vast nait zien ainegste minnoares was, blift in t midden. De noasleep van t troagische race-ongeluk in de Mille Miglia kon nait noar woarhaid in de film verwaarkt worden, dij verhoalliene zol te laank worden om veur t ìnde nog òf te ronden. In de film wordt Ferrari deur pers en pebliek verantwoordelk holden veur de doden, mor hai komt der mit imagoschoade òf. t Woare verhoal is, dat joarenlaank n aanklacht wegens doodslag lopen het, mor dat t uutendelk tot ontslag van rechtsvervolgen kommen is.

Veur n auto(sport)laifhebber dij n film verwacht dij van veur tot achter bol staait van d’aktie, zel Ferrari n beetje teleurstèllend wezen. Degene dij geern biogroafische films kikt, komt nait veul méér te waiten over t leven van Enzo Ferrari. t Zwakste punt van t script is dat t op twij gedachten hinkt, mor d’acteurs pebaaiern doar t mainste van te moaken. Wieder zitten der genog onvolkomenheden in. t Is zeker gain slechte film, mor t kin gain grode verwachtens woarmoaken. Filmtechnisch is der niks mis mit, t nemt de kieker mit in de sfeer van t Itoalië van de joaren 1950 en in d’autosport zo as dij doudestieds beleefd wuir. Veur n òfgerond verhoal huif je de film nait kieken, want t gaait ja mor om n fragment uut t leven van d’heufdpersoon, t blift open hou t wieder gaait mit zien privéleven en t veurtbestoan van t bedrief. t Leste kin je wel zo’n beetje invullen, dus de persoonleke ontwikkeln haar meer aandacht kriegen kind.

Der binnen mìnsen woarvan t levensverhoal nait in n twij uur durende film te vatten is. De man achter ain van de mainst aansprekende automaarken ter wereld is zo aine. De verhoallienen woar t in Ferrari om draait, worden nait goud genog uutwaarkt en zollen in n miniserie beter tot ontwikkeln kommen. t Verhoal dat den wél verteld wordt, is mooi in beeld brocht, mit goud camerawaark en veul gevuil veur authenticiteit. Dat moakt de film in visueel opzicht t kieken weerd, mor deur de bepaarkens van t script is Michael Mann der nait in sloagd om van Ferrari n echt boeiend verhoal te moaken.