Kwaliteit uut Zweden (2)
t Zweedse initiatief van t fokuswonen kreeg in 1974 noavolgen in Nederland, toun de Stichting Fokus opricht wuir deur Evert van der Horst en lu mit n liggoamelke bepaarken. t Duurde nog n joar of wat veur d’eerste cliënten heur intrek in n fokuswonen nemen konden. In de begunjoaren streden ze veur tougankelkhaid van t openboar vervoer en luiten ze n repòrt opstellen over hou je privé- en peblieke ruumtes zo ontwaarpen konden dat ze ook geschikt waren veur lu mit n liggoamelke bepaarken.
Doarnoast pebaaierden ze de financieren rond te kriegen veur de baauw van t eerste prejekt. Dat deden ze deur in 1974 n nationoale inzoameln van spoarbankboukjes te organizeren. In 1980 het d´uutzenden van Veronica´s Nationale TV-fruitspel mit Terry Savalas ook nog geld binnenbrocht. d’Opbrengsten uut dij acties binnen ter beschikken steld van Fokus Exploitatie.
t Vuil nog nait tou om dit revolutionaire idee in Nederland te introduceren. Het Dorp in Arnhem beston nog mor kört en mos ja dé menaaier wezen om mìnsen mit n liggoamelke bepaarken zulfstandeghaid te geven. Vanuut Fokus wuir dat nog aal zain as instituut, woaruut je juust ‘bevrijd’ worden mozzen. De reaksies uut de zörgsektor waren òfwiezend: t zol veur mìnsen mit n bepaarken onverantwoord wezen om zunder touzicht en begelaaiden te funktioneren.
In maai 1975 wuir besloten t eerste prejekt te baauwen in Almere-Haven. Dat begunde in 1978 en n joar loater ging doar bie wieze van eksperiment de adl-assistentie van start.
n Lange en muizoame lobby was neudeg om n braide poletieke steun veur t fokuswonen te kriegen. In de Twijde Koamer wuir de motie Terpstra-Borgman braid aannomen, woardeur de weg vrijmoakt wuir veur riekssubsidiegelden om fokusprejekten te baauwen en adl-assistentie aan te baiden. Hiermit was de bestoanszekerhaid van Fokus garandeerd en t betaikende n erkennen van de formule. In 1981 kwam der toustemmen veur de baauw van 35 prejekten.
Onder de doelgroep bleek de belangstellen groot. In 1981 haren al 900 lu mit n bepaarken zoch as cliënt inschreven.
In 1980 was t eerste ketoorpersoneel al aan t waark goan in Ten Boer, in n veurmoaleg gebaauw van de Rabobank, dij vergees deur de bank beschikboar steld was. Mit de grui van d’organisoatsie mozzen ook n òfdailen personeelszoaken (1986), n ondernemensroad (1988) en n cliëntenroad (1993) opzet worden. In 1994 is t heufdketoor noar Stad verhuusd. Bie leutjen aan binnen der aal meer fokusprejekten opzet, in soamenwaarken mit wonenbaauwverainens, ploatselke belangengroepen en de lokoale poletiek.
Joarenlaank is der n diskuzzie west over n meer permanente vörm van financieren van t fokuswonen. De subsidieregeln woar t aal mit begund was, mos op n zeker mement stopt worden. d’Eerste plannen waren om Fokus onder te brengen in de AWBZ, mor dij binnen nait deurgoan, omreden dat de formule nait veur dij wet pazend te moaken was. Loater is besloten dat Fokus onder de Wlz komt te valen, mor volgens de gezondshaidsinspektie zol d’organisoatie nait goud aan de wet- en regelgeven voldoun. Op dat punt wuir n riege verbeterns deurvoerd, woarop stoatssikketoares Van Rijn in 2014 bepoalde dat e Fokus ‘linksom of rechtsom’ in t ìnde holden wol onder de Wlz. In 2016 komt Fokus wel onder de Wlz, mor toch weer in de vörm van n apaarde subsidieregeln. Hopelk is Fokus doarmit definitief verzekerd van t veurtbestoan.
Zo is n grode organisoatsie ontstoan, dij landelk in 98 prejekten adl-assistentie geft aan om en bie 1500 cliënten. Al dik 40 joar kriegen lu mit n bepaarken de meugelkhaid te wonen in n gewone woonwieke, tussen lu zunder bepaarken. Dat dragt bie aan n zulfstandeg leven mit aigen regie en n grotere kans op volweerdege dailnoame aan de soamenleven. Dit wereldwied ainmoalege konsept is n veurbeeld veur hou de gehandicaptenzörg deruut heur te zain en het zien stee binnen dij sektor verdaind.
Wèllen: Fokus, Fokus, al 35 jaar onzichtbaar!, Zorgvisie, DisPLACE
(biewaarkt op 26 juli 2021)
