Maria Teresa de Filippis, eerste vraauw in de F1
Spa-Francorchamps, 15 juni 1958. Op n bruiege zundagmiddag in d’Ardennen gaait de Grand Prix van België van start. Vanòf poleposition vertrekt de Brit Mike Hawthorn in zien Ferrari. Noast hom op de veurste startriege stoan zien Italioanse teamgenoot Luigi Musso en de Brit Stirling Moss veur t team van Vanwall. De mainst opvalende dailnemer start as negentiende en leste: Maria Teresa de Filippis, d’eerste vraauw dij aan n Formule 1-race mitdut.
Maria Teresa de Filippis wordt op 11 november 1926 geboren in Marigliano bie Napels, as viefde kind in t gezin van n rieke Italioanse groaf. In heur jeugdjoaren is de sportieve Maria n getalenteerde amazone, mor doarnoa krigt ze al gaauw interesse in meer pk’s. In 1948 wil ze mitdoun aan n autorace, mor twij van heur bruiers wilen der wel om wedden dat ze toch nait snel genog is. Toch brengt ze heur Fiat 500 Topolino aan de start in de 10 km lange heuvelklim tussen Salemo en Cava de’ Tirreni en wint geliek in heur klasse. Dat smoakt heur noar meer en zo wordt ze n aktief autocoureur.
Ze nemt dail aan verschaaiden Itoalioanse competities veur klaainere auto’s, mit goie rezeltoaten en òf en tou wat tegensloagen. Ze gaait van start in elke Itoalioanse autosportklassieker – de Mille Miglia, de Targa Florio, de Coppa d’Oro delle Dolimiti en de 12 Uur van Pescara – en ze promoveert deur de joaren hìn van n leutje 750cc Urania-BMW tot n 2-liter Maserati. In t Itoalioanse sportwoagenkampioenschap van 1954 wordt ze twijde. Mit goie rezeltoaten en wedstrieden boeten Itoalië trekt ze meer aandacht en wordt ze zulfs benoaderd deur Enzo Ferrari. Mor ze is aigenzinneg en onòfhankelk genog om zoch nait deur de autocratische teamboas kommanderen te loaten en wordt febrieksrieder veur Maserati.
In de sportwoagenrace verreden rond de nait veur t WK tellende Grand Prix van Napels van 1956 start ze achteraan noa t missen van de kwalifikoatsie, mor ze ridt noar de twijde ploatse, tot groot vermoak van heur thuuspebliek. Doarmit het ze nog mor es heur goie noam as coureur bevestegd.
In april 1958 ridt Maria veur t eerst in n Formule 1-woagen, in de nait veur t WK mittellende Grand Prix van Syracuse, en wordt doarin knap viefde. Heur eerste kaans om aan n officiële Formule 1-race mit te doun krigt ze veur de GP van Monaco, van 18 maai 1958. Doarin maggen 16 rieders starten, bepoald aan d’haand van trainingstieden. Maria heur Maserati vertoont kuren, woardeur ze mor de 23e tied ridt en 5,8 sek. tekört om in de wedstried van start te goan. Ze is wel sneller as vief mannelke tegenstanders.
Veur de Belgische Grand Prix wait ze zoch den wel te kwalificeren. Wel achteraan en op 5,6 sek. van de veurleste, Fransisco Godia en sikkom 34 sek. langzoamer as Mike Hawthorn zien poleposition, n Forse achterstand over ain ronde op t toun 14 km laange circuit – volgens de regels van nou zol ze zoch nait kwalificeerd hebben – mor ze was derbie. Ondanks de, veur dij tied, körde race-òfstand waren der veul uutvalers. Maria komt as tiende aan de finish, mor deurdat negen woagens de race nait uutrieden, is ze nog aal de leste. Heur snelhaid is den nait zo indrukwekkend, ze verdaint mit heur lef wel veul respekt van heur konkurrenten, Tony Brooks, winnoar van dij race, zel loater zeggen: ‘Ze lag nait veuraan, mor was zeer bekwoam en speulde t spel.’
Mor nait elkenaine is deraan tou vraauwen op de boane te zain. Bie de volgende race in Frankriek mag ze nait starten, want volgens d’organizoator kinnen ‘vraauwen beter n dreugkappe op de kop zetten as n helm’. In Portugal en Itoalië kin ze wel van start goan, mor in baaide races vaalt ze uut as gevolg van motorische perblemen. In heur thuusrace op Monza het ze last van n moagzwere, mor de woagen geft t eerder op as zai.
In 1959 pebaaiert Maria vernijs mit te doun aan de Grand Prix van Monaco, mor wait zoch weer nait te kwalificeren. t Zel heur leste optreden in de F1 wezen. In dik twij joar tied binnen de bevrunde coureur Alfonso de Portago, heur ex-vrund Luigi Musso en heur teamboas Jean Behra bie race-ongelukken om t leven kommen. t Is heur te gevoarlek worden en ze trekt zoch uut de sport terugge. Ze blift vot van de Formule 1 tot 1979, as ze lid wordt van de club van old-coureurs, woarvan ze in 1997 vice-veurzitter en in 2011 ere-veurzitter wordt. In 2004 is ze mit-oprichter van de Maserati Club, woar ze loater veurzitter van wordt. In 2016 komt Maria Teresa de Filippis op 89-joarege leeftied uut tied.
Maria Teresa de Filippis was n pionier in de mannenwereld van de Formule 1, mor hou boanbrekend is ze uutendelk west? d’Eerstvolgende vraauw dainde zoch pas vieftien joar loater aan in de perzoon van d’Itoalioanse Lella Lombardi, dij van 1974 t/m 1976 in 12 Grands Prix van start ging, mit n zesde ploatse as beste rezeltoat. De Zuud-Oafrikoanse Desiré Wilson ston in 1981 aan de start in heur thuusrace, mor vuil uut. Deur n konflikt tussen wereldautosportbond FISA en de FOCA (bond van onòfhankelke teams) telde dij wedstried nait mit veur t WK, woardeur Wilson nait in de geschiedenisbouken van de F1 weer te vinden is. Officieel binnen der nog altied mor twij vraauwen west dij aan F1-races mitdoan hebben.
Wèllen: Formule1, GP Racing Stats, The Motor Sport Database, W Series, Wikipedia (DE, IT, EN, NL)
