Paralympics, topsport mit n bepaarken
In noavolgen van d’Olympische Zummerspeulen goan vandoage de Paralympische Speulen in Peries van start. t Evenemìnt is bedould veur sporters mit o.m. n liggoamelke bepaarken, visuele bepaarken of hazzenverlammen. In 1960 wuiren d’eerste Paralympische Speulen holden in Rome, woar dat joar ook d’Olympische Zummerspeulen waren.
De Paralympische Speulen binnen in t zulfde joar as d’Olympische Speulen, deurgoans in de moand dij noa d’Olympische Speulen volgt. Sunt de Zomerspeulen van 1988 in Seoul worden ze ook altied holden in dezulfde stad. Sunt 2012 is de stad woar d’Olympische Speulen holden worden, verplicht om ook de Paralympische Speulen te organiseren.
Net as d’Olympische Speulen worden de Paralympische Speulen om de vaar joar holden, ook in t zulfde joar as d’Olympische Speulen. Der binnen zowel Paralympische Zummer- as Winterspeulen, dij nander ook elke twij joar òfwizzeln. Gewoonlek volgen de Paralympische Speulen n moand noa d’Olympische Speulen. Sunt de Zomerspeulen van 1988 worden ze ook altied holden in dezulfde stad. Sunt 2012 is de stad dij d’Olympische Speulen organiseert, verplicht om ook de Paralympische Speulen te organiseren.
d’Oorsprong van de Paralympische Speulen ligt in n Engelse sportwedstried veur gewonde veteroanen, organiseerd deur neuroloog Ludwig Guttman. Dij zag sport as n goie therapie veur zien pesjenten. Doar zollen ze fysiek beter van worden, mor ook mentoal deurdat ze meer zulfvertraauwen kregen. Ook was t zien idee om altied grode wedstrieden te holden in t zulfde joar as d’Olympische Zummerspeulen. Op 29 juli 1948, de dag woarop d’Olympische Speulen van Londen van start gingen, was d’eerste wedstried veur rolstoulsporters. Aan dizze wedstried, deur Guttman de Stoke Mandeville Games nuimd, deden 16 gewonde militairen mit op t ainegste onderdail boogschaiten. Vaar joar loater deden ook Nederlandse veteroanen mit, woarmit t n internationoal evenemìnt wuir.
d’Eerste officiële Paralympische Speulen van 1960 waren nait meer allenneg veur veteroanen. In totoal deden vaarhonderd sporters uut drijentwinteg landen hieraan mit. Eerst konden allenneg sporters dij in n rolstoule zaten mitdoun. Vanòf 1976 moggen ook sporters mit geamputeerde ledemoaten of mit n visuele bepaarken dailnemen. In dat jaar wuiren ook d’eerste Paralympische Winterspeulen holden in t Zweedse Örnsköldsvik.
De zesde Paralympische Speulen haren in 1980 aiglieks ploatsvinden mouten in Moskou, omreden dat doar ook de Zummerspeulen holden binnen. Mor de Sovjets wollen gain evenemìnt veur sporters mit n bepaarken organiseren, want volgens de toun heersende socialistische ideologie zollen gehandicapten nait bestoan. Doarom wuir d’organisoatsie touwezen aan Arnhem, woar onder touzaind oog van 12.000 mìnsen op 21 juni de Speulen opend wuiren deur prinses Margriet. Volgens t sportonderzuiksinstituut Mulier waren dizze Speulen van groot belang veur d’ontwikkeln van gehandicaptensport in Nederland. t Zol zörgd hebben veur n drastische veraandern in de menaaier woarop noar mìnsen mit n bepaarken keken wuir, en doarmit veur meer socioale integroatsie en erkennen.
In de loop der joaren binnen ook de Paralympische Speulen uutgruid tot n enorm sportevenement. Aan de Speulen in Paries doun mor laifst 4400 atleten uut 182 landen mit en worden twijentwinteg sporten bedreven. Ook de media-aandacht wordt flink groter. Veur t eerst wordt veur alle wedstrieden van alle sporten n volledege tv-produksie moakt.
De NOS gaait der ook meer aandacht aan besteden. Mit streams op NOS.nl en in de NOS-app binnen aal wedstrieden mit Nederlandse dailnemers live te bekieken. Ook in de Sportjournaals vroug op d’oavend wordt verslag doan van de paralympische prestoatsies. Doagelks is vanuut t TeamNL-huus NOS Studio Para Parijs te zain, n loat oavendpergram van om en bie 50 minuten. t Pergram is d’eerste vaar oavends te zain op NPO 1 en vervolgens op NPO 3.
d’Openingsceremonie van de Paralympische Zummerspeulen is vanoavend van 19.58 tot 22.29 uur live te zain op NPO 3 en via de streams op NOS.nl en in de NOS-app.
